Geen toekomst voor Colombiaanse indianen

BOGOTA - Maar liefst 28 indianengroepen in Colombia dreigen uit te sterven of cultureel te verdwijnen. De Colombiaanse overheid doet niet genoeg om die “genocide” te stoppen, oordeelt het Permanent Volkerentribunaal.Het Volkerentribunaal, een niet-gouvernementeel initiatief dat mensenrechtenschendingen over de hele wereld onderzoekt, hield zich over een periode van twee en een half jaar in 23 zittingen intensief bezig met de situatie van de inheemse bevolking in Colombia. Het eindoordeel is vernietigend voor de Colombiaanse overheid. Van de 28 indianengroepen die volgens het tribunaal in hun voortbestaan bedreigd worden, zijn er achttien die minder dan tien leden tellen en dus “tussen leven en dood zweven”.

Embera indianen komen behalve in Colombia ook in Panama voor.-

Schande“Hun verdwijning zou een schande betekenen voor de Colombiaanse staat en de hele mensheid, maar zou ook neerkomen op genocide en een misdaad tegen de menselijkheid”, luidt het oordeel. De Colombiaanse instellingen doen niet genoeg om de bedreigde volkeren te helpen, klinkt het. Oordelen van het Volkerentribunaal zijn niet bindend, maar ze krijgen wel internationaal weerklank. Onder de 43 miljoen inwoners van Colombia zijn er 1,4 miljoen indianen. Dat is het resultaat van de meest recente volkstelling in 2005.

De Colombiaanse overheid onderscheidt 87 verschillende inheemse groepen, de Inheemse Organisatie van Colombia (ONIC) telt er 102. Het Permanent Volkerentribunaal onderzocht vooral de invloed van de activiteiten van multinationale ondernemingen op de rechten van inheemse volken in Colombia. Mijnbouwbedrijven en petroleummaatschappijen trekken zich vaak weinig aan van de rechten van de oorspronkelijke bewoners van de gebieden waar ze werken. De Colombiaanse grondwet erkent de eigenheid van inheemse volkeren en hun zeggenschap over hun traditionele leefgebieden. Inheemse groepen moeten geconsulteerd worden over projecten die een invloed hebben op hun omgeving en leefomstandigheden. Maar die principes worden niet nageleefd, stelt het tribunaal vast.

Colombiaanse indiaan met kind.

-Volgens het Volkerentribunaal heerst er in Colombia “een verregaande gebrek aan erkenning van de identiteit van inheemse volkeren”. Daardoor wordt hun recht geschonden “te leven volgens hun eigen gewoonten en tradities.” “Ze zeggen dat er vooruitgang is geboekt bij de bescherming van mensen op deze planeet”, zegt Lorenzo Muelas, een voormalige senator en gouverneur van de Guambiano’s, een indianenvolk in het zuidwesten van Colombia. “Maar voor ons hebben er nooit mensenrechten bestaan.” Muelas was de enige Colombiaanse rechter in het tribunaal.
Genocide

Uiteindelijk besliste het tribunaal zelfs het woord genocide te gebruiken. “Genocide verwijst naar een situatie waarbij specifieke groepen verdwijnen door het toedoen of door het verzuim van de Staat of van een gewapende groep”, zegt de Franse rechter Philippe Texier, een andere rechter van het Tribunaal. “Dat is de situatie waarmee een aantal inheemse groepen in Colombia geconfronteerd wordt.” Ze verdwijnen niet doordat ze geabsorbeerd worden door de dominante cultuur, maar “omdat hun natuurlijke hulpbronnen hen worden ontfutseld, hun eten, hun water en soms zelfs hun grond. Veel indianen zijn immers ontheemd.”

Indianen worden verdreven om de weg vrij te maken voor mijnbouwbedrijven, oliemaatschappijen of grote landbouwers, of om protesten tegen die ondernemingen te smoren. Ook de vervuiling die de exploitatie van bodemschatten meebrengt, maakt het overleven moeilijker voor inheemse groepen. Meer dan 100 gebieden waar indianen leven, kregen ook af te rekenen met sproeivluchten met herbicide om cocaplantages te vernietigen. De traditionele leefgebieden van zowat een vierde van de Colombiaanse indianen zijn nog niet wettelijk erkend, stelde het tribunaal vast. De Colombiaanse staat is er ook mee gestopt inheemse reservaten af te bakenen.-.

Massale kwikvergiftiging in Apetina

door Wilfred Leeuwin29/08/2008

Paramaribo - Een onderzoek naar kwik in het lichaam van de dorpelingen in het indianendorp Apetina nabij de Tapanahonyrivier, heeft schrikbarende resultaten opgeleverd. Geen van de 159 geteste dorpelingen heeft evenveel of minder dan de gestelde toegestane hoeveelheid kwik van 1 microgram in het lichaam.

De hele groep zit ver daarboven. Het merendeel van de getesten bestaat uit vrouwen en jonge kinderen. De hoogst gemeten vergiftiging is bij een zesjarig meisje, Justin M. Zij heeft een kwikvergiftiging van 33.8 microgram in het lichaam. Het jongste kind dat kwikvergiftiging heeft opgelopen is de eenjarige Eunice M, met een kwikgehalte in het lichaam van 5,6 microgram. In het rapport wordt vermeld dat bij een kritische dosis van kwikvergiftiging in het lichaam, bij zeker 10 procent van alle geboorten neurologische afwijkingen kunnen optreden.

Inheemsen zijn voor hun eiwitvoorziening veelal aangewezen op voedsel dat ze verzamelen door ondermeer jacht en visvangst. Vanwege kwikvervuiling in veel rivieren in Sipaliwini door goudwinning, komt hun voedingspatroon in gevaar.-.

Merkbare verschijnselen die eerder niet aan kwikvergiftiging werden toegeschreven zijn onder andere, passief gedrag, slechte concentratie en labiliteit. Het onderzoek is verfilmd en is getiteld: ‘Right, Land, Development and Health’. Daarin vertelt granman AptukNoewahe van de Wajana’s hoe hij is onderzocht door de Amerikaanse deskundigen. “Zij hebben mij gezegd dat ik een verhoogd gezondheidsrisico loop, omdat het kwikgehalte in mijn lichaam te hoog is”. De granman doet in de film een beroep op de overheid om in te grijpen.

De test in Apetina is begin dit jaar uitgevoerd op initiatief van de Organisatie van Inheemsen in Suriname (OIS) in samenwerking met het Suriname indigenous health fund. Het kwam nadat er klachten waren van verschillende soorten aandoeningen. Van de iets meer dan 300 dorpsbewoners zijn bij 159 haarmonsters genomen en opgestuurd naar het laboratorium van de University of Washington in de Verenigde Staten van Amerika. De kwikvergiftiging wordt opgelopen door het grootschalig consumptiepatroon van vis en het gebruik van waterbronnen, waarvan in het binnenland de meeste vervuild zijn geraakt met kwik dat wordt gebruikt om goud te winnen.

De OIS heeft over dit onderzoek een brief geschreven aan de ministeries van Volksgezondheid, Regionale Ontwikkeling en Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu (ATM). Gevraagd wordt om dringende maatregelen te nemen, omdat de gezondheid van het dorp ernstig wordt bedreigd. Volgens OIS-voorzitter Leon Wijngaarde, is tot nu toe niet op deze noodkreet gereageerd. Hij zegt niet te hopen dat het uitblijven van actie vanuit de overheid te maken heeft met het feit dat er twee besturen zijn die elkaar betwisten over de leiding van de organisatie. (Er is nog een bestuur dat wordt geleid door Nardo Aloema……red) “Ook al komt er een derde OIS of wie dan ook, het gaat hier om keiharde resultaten,” merkt hij op. Zelf heeft de OIS bronnen aangeboord voor hulp, bij onder andere de Cubaanse artsen in het binnenland. Echter zeggen die dat zij eerst opdracht van het ministerie van Volksgezondheid moeten krijgen. Ook in het buitenland zijn organisaties, waaronder Artsen zonder Grenzen en donoren, bereid in te springen. Maar ook zij vinden dat zij niet buiten de Surinaamse overheid actie kunnen ondernemen.-.

Bij het onderzoek is gebruikgemaakt van de draagbare Zeeman Lumex kwik analysator, die werkt met de koudedamptechniek. Het kwikgehalte in het haar is in de medische wereld een maatstaf voor de gemiddelde blootstelling aan kwik. Omdat elk haar met een andere snelheid groeit, is het niet mogelijk om precies aan te geven in hoeveel maanden de kwikvergiftiging is gebeurd. Maar aangezien het haar met ongeveer één centimeter per maand groeit, kan worden geschat dat de gemeten blootstelling heeft plaatsgevonden in de afgelopen drie tot vier maanden.-.

Volgens Wijngaarde, hebben de Anton de Kom universiteit en het World Life Fund in 2004 al een soortgelijke test gedaan in het dorp. Toen is van dezelfde onderzoeksmethoden gebruikgemaakt. Ondanks beloften dat het resultaat van dat onderzoek aan de lokalen zou worden bekendgemaakt, is dit nooit gebeurd. De OIS heeft intussen een deel van dat onderzoek in handen gekregen en het blijkt dat de resultaten van toen, vrijwel hetzelfde zijn als die van deze test.-.

Het Amerikaans milieu-agentschap (Environmental Protection Agency (EPA) en de Nationale Wetenschap Academie (National Academy of Sciences) bevelen een kwikgehalte van minder dan 1 microgram aan. Als de resultaten tussen 1 en 11 microgram bedragen loopt de persoon verhoogd risico op gezondheidsstoornissen. Zeker bij vrouwen die in verwachting zijn of van plan zijn in verwachting te raken, en zij die borstvoeding geven.-.